| ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ |
 |
 ...
Είναι αλήθεια ότι το Πυργί διατήρησε την πολιτισμική του αυτονομία μέσα στην Χιώτικη παράδοση με τρόπο ζηλευτό. Η γλώσσα η πυργούσικη, τα ξυστά και η "πλέρια γυναικεία χειραφέτηση" αποτελούν την τρίπτυχη κοινωνική ιδιαιτερότητα, που καθορίζει το "στυλ" και την μοναδικότητα του πυργούσικου γεω-πολιτισμικού χώρου.
...
Πράγματι οι Πυργούσοι βγαίνοντας βόλτα στην "πατασσά" κυκλώνουν γύρα στον Πύργο τους, το κέντρο της ζωής τους είναι γι' αυτούς μια νομοτέλεια που τους δίνει το δικαίωμα να υπάρχουν, όντας αλλοιώτικοι, ξεχωριστοί μέσα στο Πυργί τους.
Ένα απόγευμα του Οκτώβρη, ρωτούσα τις Πυργούσαινες που έφερναν ατελείωτους γύρους στην πατασσά: "Νοιώθετε ότι αυτός ο δρόμος που μεγαλώσατε είναι κάτι το ξεχωριστό; Τι σας γοητεύει από το Πυργί;". Κι αυτές σαν χορωδία βυζαντινή μου απαντούσαν γήινα σχεδόν απότομα πειραχτικά: "ε, να δεν ξέρεις; εμείς έχουμε τη βόλτα" κι ύστερα συμπλήρωναν πάλι όλες μαζί "στ' άλλα χωριά δεν βγαίνουνε εδώ βλέπεις είναι η πατασσά!".
...
Είναι βέβαια ν' απορεί κανείς με τις γυναίκες στο Πυργί από την παράδοσή τους είναι "ΣΥΝΤΡΟΦΙΣΣΕΣ" ανά τριάδες στη βόλτα, στα καντούνια, στο έμπα των σπιτιών, στα χωράφια με τις μαστίχες-τις δικές τους μαστίχες-τις βλέπεις να κάθονται μαζί, να χωρατεύουν, να καθαρίζουν τα μαστίχια, να ψυθιρίζουν λόγια γρήγορα πειραχτικά, ανάμελα κι έπειτα σοβαρές, αμίλητες τα μάτια τους να θυμούνται εικόνες από τις κουμπανίες με τα τραγούδια, τις ρίμες, τους διπλούς, τα "παρακάμνετε;".
Μια Κυριακή πήρα αμπάριζα τις ρούγες και ζήταγα να μάθω: "Συντρόφισσα" θα πει να είσαι δεμένη, όντας κορίτσι, κοπέλλα ή κυρά, εξάπαντος δεμένη με μία ή δυο φιλενάδες που τις θεωρείς πιότερες κι από αδερφές σου.
Από το άρθρο του εθνολόγου-ερευνητή Νώε Παρλαβάντζα στην τοπική εφημερίδα "Χιακά επίκαιρα" στις 10.11.83. Κρατήθηκε η ορθογραφία και η σύνταξη του πρωτοτύπου.
|
