 |
|
|
|
|
|
|
| ΞΕΝΟΙ ΠΕΡΙΗΓΗΤΕΣ |
|
Ο Χιώτης ευπατρίδης Φίλιππος Αργέντης και ο καθηγητής Στίλπων Κυριακίδης έχουν συγκεντρώσει σ' ένα τρίτομο έργο τις εντυπώσεις και γνώμες των ξένων περιηγητών, οι οποίοι έχουν επισκεφθεί κατά καιρούς τη Χίο. Το έργο εκδόθηκε στην Αθήνα το 1946 και επιγράφεται. "Η Χίος παρά τοίς γεωγράφοις καί περιηγηταίς". Περιέχει τα κείμενα στο πρωτότυπο και μετάφραση στην καθαρεύουσα. Το έργο εκτείνεται χρονικά από τον 8ο μ.Χ. αιώνα μέχρι τον 20ο. Θα περίμενε κανείς σ' αυτό το ογκώδες έργο να βρει σημαντικές και αξιόλογες πληροφορίες για ένα ιστορικό και μεγάλο χωριό, όπως είναι το Πυργί. Δυστυχώς όμως οι προσδοκίες του αναγνώστη αποβαίνουν άκαρπες. Παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα, όπως είναι μεταφρασμένα, όχι γιατί διαφωτίζουν την ιστορία του χωριού, αλλά για την ικανοποίηση ενδεχόμενης περιέργειας εκείνου που θα διαβάσει αυτό το βιβλίο.
Jean De Thevenot (1633-1667) (Ιωάννης Ντε Τεβενό)
Γεννήθηκε στο Παρίσι. Οικονομικά ανεξάρτητος έκανε πολλά ταξίδια σε ξένες χώρες και εξέθεσε τις εντυπώσεις του σε πολλά του έργα. Επισκέφθηκε τη Χίο το 1656. "Πυργί δε είναι μέγα χωρίον μετά πύργου κατοικείται υπό 2.000 ανθρώπων, έχει 30 εκκλησίας" (τόμ. Α', σελ. 289)
Johann Michael Wansleben (1635-;) (Ιωάννης Μιχαήλ Βανσλέμπεν)
Γερμανός θεολόγος και περιηγητής. Το 1670 πήγε στο Παρίσι και του ανατέθηκε από τον Colbert η μετάβαση στην Ανατολή για την περισυλλογή χειρογράφων, τα οποία προορίζονταν για τη βιβλιοθήκη του βασιλιά. Επισκέφθηκε τη Χίο το 1673-74. Συνέγραψε αρκετά έργα σχετικά με τα ταξίδια του. "Εκείθεν διήλθομεν δια του Πυργίου, το οποίον είναι πολίχνη μεγίστη και ωραιοτάτη, εκτισμένη κατά τον ιταλικόν τρόπον, όπου επίσης συλλέγουν μαστίχην" (τόμ. Α' , σελ. 295-296).
Francesco Piacenza (1655 ή 1660 -;) (Φραντζέσκο Πιατσένζα)
Γεννήθηκε στη Νεάπολη. Σπούδασε νομικά και δίδαξε ποινικό δίκαιο και γεωγραφία στη Μοδένα. Ταξίδεψε στην Ανατολή πιθανώς κατ' εντολή και με δαπάνες του δούκα της Μοδένας Φραγκίσκου Β'. Όταν επέστρεψε, συνέγραψε και δημοσίευσε ογκώδες έργο για τα νησιά του Αιγαίου. Ίσως επισκέφθηκε τη Χίο το 1688. "Το χωρίον Πύργος ή κατά τον Aulenotti και άλλους Π υ γ ρ ί, κείμενον εις το κατώτερον μέρος του προρρηθέντος σημείου του ορίζοντος, είναι μέγα χωρίον, κοσμούμενον και υπό μεγαλοπρεπούς και έπιτηδείως εκτισμένου πύργου, κατοικούμενον δε υπό 2.000 και πλέον ψυχών με 30 εκκλησίας. Μολονότι δε υπήρχε και εδώ, όπως και εις την Βολισσόν, έδρα επισκόπου, υπήχθη κατόπιν εις την δικαιοδοσίαν του μητροπολίτου της Χίου" (τόμ. Α' , σελ. 482).
Aegidius Van Egmont ή De Nijenburg (Αιγκίντιους Βαν. Εγκμοντ ή Ντε Νίγενμπουργκ) Ολλανδός ευπατρίδης.
Έζησε κατά τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα. Χρημάτισε έκτακτος απεσταλμένος των Κάτω Χωρών στην αυλή της Νεάπολης. Περί το 1720 επιχείρησε ταξίδι στην Ανατολή, το οποίο και περιέγραψε. "Τό εσπέρας εφθάσαμεν εις χωρίον, ονομαζόμενον Πυργί, όπου κατελύσαμεν. Μόλις εισήλθομεν εις το πανδοχείον, μας επεσκέφθησαν αρκετοί νέοι και νέαι, διά να χορεύσωσιν ενώπιόν μας, ο δε γενίτσαρός μας εφρόντισεν, ίνα τύχωμεν καλής περιποιήσεως, ενώ αυτόν περιεποιούντο ως πρίγκιπα... Το Πυργί είναι ωραιότατον χωρίον, άλλά τα τείχη υπό των οποίων περιβάλλεται, ευρίσκονται τώρα εις κατάστασιν ερειπίων. Έxει επίσης φρούριον, το οποίον πιθανώς εκτίσθη υπό Γενουατών. Το οικοδόμημα τούτο είναι είδος μεγάλου τετραγώνου πύργου με πολύ παχέα τείχη και μικράς πολεμίστρας εις τας πλευράς, εκτισμένας κατά τον γοτθικόν ρυθμόν. Ολίγα αληθώς εκ των χωρίων, εξ όσων τουλάχιστον είδομεν, εστερούντο τοιούτων φρουρίων, οι δε κάτοικοι προ της κατακτήσεως της νήσου υπό των Τούρκων συνήθιζον να καταφεύγουν εκεί με τα πράγματά των, οσάκις εισέβαλλον πειραταί" (τόμ. Β' , σελ, 759-760).
Guillaume Antoin Olivier (1756-1814) (Γκυγιώμ Αντουάν Ολιβιέ)
Γάλλος φυσιοδίφης και περιηγητής. Σπούδασε ιατρική, αλλά η κυρία ασχολία του υπήρξε πάντοτε η φυσική ιστορία και η εντομολογία. Ταξίδεψε στην Ανατολή το 1792 και το ταξίδι του διήρκεσε μέχρι το 1798. Το 1794 επισκέφθηκε τη Χίο. Συνέγραψε πολυάριθμες μελέτες γύρω από τα έντομα. Σε ιδιαίτερο έργο του περιέγραψε το ταξίδι του στην Ανατολή. "Το Πυργί κείμενον εις τα νοτιοδυτικά είναι το μέγιστον όλων" (τ. Β' , σελ. 832).
Ο Γιώργος Θεοτοκάς αναφέρει στο άρθρο του "Το Πυργί της Χίου", ότι ο Γάλλος Τεβενό επισκέφθηκε το Πυργί και τον εντυπωσίασαν ιδιαίτερα οι Πυργούσαινες. Γράφει ο Θεοτοκάς: "Πενήντα χρόνια αργότερα, στα 1727, ο Γάλλος Τεβενό σχολιάζει τις Πυργούσαινες ως εξής: έχουν όλες πνεύμα, αλλά ένα πνεύμα παιχνιδιάρικο και παλικαρίσιο που τις κάνει να είναι τα πιο ευχάριστα πλάσματα του κόσμου". Αν είναι σωστή η χρονολογία, όπως έχει τυπωθεί, πρόκειται για άλλο περιηγητή, συνεπώνυμο του περιλαμβανόμενου στο έργο Αργέντη - Κυριακίδη. Στο ίδιο άρθρο του ο Θεοτοκάς κάνει λόγο για ένα άλλο διάσημο επισκέπτη του Πυργιού, το Γάλλο Gaston Deschamps, λογοτέχνη και κριτικό, που γεννήθηκε το 1861 και επισκέφθηκε το Πυργί λίγο μετά το 1886. Γράφει γι' αυτόν τα εξής: Λίγα χρόνια μετά το Ψυχάρη, φτάνει στο Πυργί ένας Γάλλος συγγραφέας, θερμός φίλος της Ελλάδας, ο Γκαστόν Ντεσάν, λησμονημένος σήμερα, αλλά γνωστός στον καιρό του. Αυτός γράφει ένα βιβλίο με τον τίτλο "Στους δρόμους της Ασίας", όπου διηγείται τις εντυπώσεις του από ένα ταξίδι στη Μικρασία. Στα εισαγωγικά κεφάλαια, περιγράφει τη Χίο και δίνει ξεχωριστή θέση στο Πυργί, που το χαρακτηρίζει ως ένα "κομμάτι ξεχωριστής ιστορίας". Κάνει μάλιστα και κάποια κατάχρηση της ποιητικής άδειας, όταν παρομοιάζει τα σπίτια του Πυργιού με τα κτίρια της Φλωρεντίας και το Λιβάδι με την πλατεία του Παλάτσο Βέκιο.
|
|
|
|
|
